Ostropest Plamisty
- ostropestplamisty.info
- Jan 9, 2019
- 4 min read
Updated: Jul 12, 2021
Ostropest plamisty - zioła na wątrobę
Ostropest plamisty

Ostropest plamisty (Silybum marianum) jest kolczastą rośliną o dekoracyjnych liściach z białym wzorem nerwów i purpurowymi koszyczkami kwiatostanowymi. Pochodzi z gór i kamienistych zarośli rejonu śródziemnomorskiego.
Owoce ostropestu plamistego są jednym z najważniejszych leków ziołowych na wątrobę.Zawarta w nich sylimaryna skutecznie ratuje życie nawet przy zatruciu śmiertelną dawką muchomora sromotnikowego. Poza tym owoce ostropestu mają szereg innych właściwości leczniczych. Roślina bywa także sadzona w ogrodach dla ozdoby, a zasuszone kwiatostany można wykorzystać do dekoracji suchych bukietów.
Zastosowania ostropestu plamistego
W profilaktyce i terapii chorób wątroby
marskość wątroby
przewlekłe stany zapalne wątroby
wirusowe zapalenie wątroby
zwyrodnienie tłuszczowe wątroby
W zatruciach wątroby wywołanych przez np.
alkohol
toksyczne związki ochrony roślin
toksyny z trujących muchomorów (zwłaszcza falloidyna i α-amanityna)
Ponadto
przy schorzeniach dróg żółciowych
po żółtaczce
przy niestrawności
przy krwawieniach wewnętrznych, hemoroidach
Działania i właściwości ostropestu plamistego:
działa ochronnie i regenerująco na wątrobę i nerki
zwiększa wydzielanie soku żołądkowego
reguluje czynności trawienne.
działa odtruwająco
wzmacnia ściany naczyń krwionośnych
działa przeciwkrwotocznie
Działanie i zastosowanie ostropestu plamistego

Owoce (nasiona) ostropestu plamistego
Wątroba
Lecznicze właściwości owoców wykorzystuje się głównie w profilaktyce i terapii chorób wątroby. Najważniejsze jest działanie odtruwające i ochraniające miąższ wątroby przez sylimarynę, czyli mieszaninę flawonoliganów z owoców ostropestu. Sylimaryna uszczelnia błony hepatocytów, co zapobiega przenikaniu do ich wnętrza toksyn takich jak alkohol (etanol), szkodliwe składniki leków, pestycydy czy zanieczyszczenia środowiska. Nawet przy zagrażającym życiu zatruciu muchomorem sromotnikowym wyciąg z ostropestu plamistego zastosowany jako infuzja dożylna może zneutralizować trucizny zawarte w grzybie (faloidyna, amanityna) i zapobiec śmierci pacjenta.
Owoce ostropestu plamistego potrafią pobudzić komórki wątroby (hepatocyty) do regeneracji, dzięki czemu nawet stan uszkodzonych komórek może ulec poprawie. Ostropest plamisty stymuluje także powstawanie nowych komórek wątroby, dlatego z powodzeniem stosuje się go po uszkodzeniach wątroby spowodowanych przez substancje szkodliwe, jak również w terapii pomocniczej w wirusowym i przewlekłym zapaleniu wątroby oraz w marskości wątroby.
Sylimaryna działa też żółciopędnie. Podaje się ją w okresie rekonwalescencji po przebytej żółtaczce zakaźnej dla zapobieżenia przewlekłemu zapaleniu wątroby lub ostremu żółtemu zanikowi wątroby.
Nerki
Ostatnie badania wykazały, że sylimaryna ma również korzystny wpływ na miąższ nerek, zwłaszcza że niektóre związki toksyczne są częściowo wydalane z moczem.
Żołądek
Preparaty na bazie nasion ostropestu podaje się przy niestrawności, niedokwaśności soku żołądkowego, braku łaknienia, wzdęciach i odbijaniu.
Układ krwionośny
Wyciągi alkoholowe lub wodne (odwary) z owoców ostropestu mają szerszy zakres działania niż sylimaryna. Wzmacniają ściany naczyń krwionośnych, powodują niewielki skurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych i łagodny wzrost ciśnienia krwi. Działają skutecznie w różnych krwawieniach wewnętrznych oraz z organów kobiecych. Stosuje się je przy krwiopluciu, krwiomoczu, krwawieniach z nosa, jelita grubego, hemoroidach, niektórych krwawieniach macicznych oraz przedłużonym miesiączkowaniu.
Inne
Owoce ostropestu stosuje się niekiedy w bólach głowy typu migrenowego, obniżonym ciśnieniu krwi oraz skłonności do choroby morskiej i lokomocyjnej.
Liście i ziele ostropestu plamistego
Napar z liści zaleca się przy zapaleniu płuc i opłucnej, białych upławach, kamicy moczowej, po żółtaczce oraz występującej puchlinie wodnej.
Korzenie ostropestu plamistego
Korzeń ostropestu ma działanie żółciopędne, moczopędne oraz wzmacniające.

Sposób użycia i dawkowanie ostropestu plamistego
Kwiat ostropestu plamistego
Średnia dobowa dawka to 12-15 g owoców ostropestu lub 200-400 mg sylimaryny w przeliczeniu na sylibinę.1 Sylimaryna jest słabo rozpuszczalna w wodzie więc ekstrakty i nalewki zawierają jej znacznie więcej niż napary.2 Najlepsze efekty osiąga się przy dłuższym stosowaniu ostropestu, po około 2-3 miesiącach.
Odwar:
Owoce ostropestu rozdrobnić w moździerzu, rozgnieść lub zmielić. 1 łyżeczkę proszku (3–5 g) zalać 1 szklanką wody gorącej i powoli ogrzać do wrzenia. Gotować łagodnie pod przykryciem 5-10 min. Odstawić na 15 min i przecedzić.
W zatruciach, schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego, przy niestrawności: pić 3 razy dziennie szklankę wywaru pół godziny przed jedzeniem (czyli 3 łyżeczki owoców ostropestu dziennie).
Jako środek przeciwkrwotoczny: pić co 1 godz. po 1 łyżce.
Przy profilaktycznym zażywaniu można zmniejszyć dawkę: pić 2 razy dziennie 1/2 szklanki wywaru (czyli 1 łyżeczkę owoców ostropestu dziennie).
Proszek:6
Sproszkowane nasiona ostropestu można również spożywać bezpośrednio w ilości 12-15 g dziennie (około 1 łyżka).
Nalewka:7
Owoce ostropestu plamistego tłuczemy w moździerzu na proszek lub mielimy. Proszek wsypujemy do szklanego naczynia i zalewamy 40% alkoholem w proporcji 1:10. Pozostawiamy nastaw na 3 tygodnie, regularnie wstrząsamy, po czym wyciąg odfiltrowujemy i przelewamy do butelki z zakraplaczem. Przy zaburzeniach trawienia, migrenach lub żylakach przyjmujemy 3 razy dziennie po 15-25 kropli tej nalewki. Nalewka zawiera alkohol, więc nie wolno jej przyjmować przy marskości wątroby!
Medycyna tradycyjna i historia stosowania ostropestu plamistego
Historia stosowania ostropestu plamistego
Właściwości lecznicze ostropestu plamistego są cenione od ponad 2000 lat. Już w I w. naszej ery grecki lekarz wojskowy Pedanios Dioskurides polecał korzeń z miodem pitnym jako lek na wymioty oraz pisał, że gotowany z olejem i solą służy za jarzynę. Pliniusz Starszy wspomina ponadto działanie żółciopędne rośliny.1
W średniowieczu św. Hildegarda z Bingen zaleca ostropest plamisty na kłucie w boku, przez co dawniej rozumiano przeważnie zapalenie płuc i opłucnej. Uznawano, że korzeń ma działanie odwadniające i pobudzające wydzielanie mleka.1
Włoski lekarz Matthioli w XVI wieku przepisywał jego korzeń przeciw żółtaczce, kamicy nerkowej i „zatkanej wątrobie”.2
W XVIII w. używano ostropestu plamistego także na schorzenia wątroby.1 W Europie środkowej, a zwłaszcza w Prusach, uprawiany był już w XVII i XVIII w.3
Jeszcze w połowie XIX w. stosowano ostropest plamisty w chorobach wątroby, a także na wzdęcia, zatwardzenia i przy hemoroidach.1 Owoce były powszechnie stosowane w leczeniu, ale na początku XX w. straciły na znaczeniu. Odzyskały uznanie, gdy dzięki badaniom naukowym w wyciągach z owoców odkryto sylimarynę o działaniu ochronnym na wątrobę.
Medycyna tradycyjna
Amerykańscy Eklektycy używają nalewki z nasion na brak miesiączki, krwawienie, dysurie (trudności w oddawaniu moczu), kamienie żółciowe, przekrwienie, krwiomocz, schorzenia wątroby, chroniczne wymioty, zespół nerczycowy.
Baskowie używają wywaru z nasion jako środka przeciwzapalnego, przeciwnowotworowego, przeczyszczającego, moczopędnego, na poprawę trawienia, zatrzymującego krwawienie, obniżającego ciśnienie.
Niemcy używają jako środek łagodzący przy katarze i zapaleniu opłucnej, na żółtaczkę i zaburzenia żółciowe.
Libańczycy uważają napar z kwiatów za środek przestrajający, zbijający wysoką temperaturę i tonizujący.
Libańczycy używają naparu z nasion na kamienie pęcherzyka żółciowego i wątroby oraz jako środek mlekopędny, pobudzający i tonizujący.
Mieszkańcy Afryki Północnej stosują nalewkę z nasion na kaszel, zapalenie otrzewnej, zapalenie płuc lub oskrzeli i żylaki.
Turcy używają odwaru z mielonych prażonych na duszności przy schorzeniach oskrzeli.
Comentários